Атлантида

 Каде Завршува Митот, А Каде Почнува Вистината?

​

​Почетокот на Сите Заборавени Приказни

​Минатата недела ја најавивме нашата серија „Трагајќи по Изгубените Градови“, и немаше дилема од каде ќе почнеме. Атлантида. Нејзиното име е синоним за исчезнување, за катастрофа и за изгубено знаење. Тоа е легенда која со векови ја мачи фантазијата на филозофи, историчари и авантуристи.

​Но, што знаеме за Атлантида? И дали е тоа воопшто „изгубен град“ или само една брилијантна поучна приказна?

​Изворот: Платон и Дијалозите

​Парадоксално, целото наше знаење за Атлантида потекнува од само еден извор: филозоффот Платон, кој живеел во 4 век п.н.е. Тој ја опишува Атлантида во неговите дијалози Тимеј и Критиј.

​Според Платон, Атлантида била моќна поморска империја, лоцирана „надвор од Столбовите на Херкул“ (денешен Гибралтарски Проток).

• ​Наводно постоела 9.000 години пред времето на Платон (што е пред околу 11.500 години од денес).
• ​Платон ја опишува како високо напредна цивилизација, со совршена архитектура, градови изградени во концентрични кругови од копно и вода, и изобилство на злато и ретки метали.
• ​Жителите на Атлантида станале алчни и морално деградирани. Како казна од боговите, градот бил уништен и потонал во океанот „за еден ужасен ден и ноќ“.

​Археолошки Факти или Фантазија?

​Откога Платон ја објавил приказната, луѓето очајно бараат докази за постоењето на овој град. Се појавиле десетици теории:

1. ​Средоземната Теорија (Санторини/Минојската култура): Најпопуларната научна теорија ја поврзува Атлантида со вулканската ерупција на Тера (денешен Санторини) околу 1600 година п.н.е. Оваа ерупција ја уништила Минојската цивилизација на Крит. Моќниот вулкански настан можеби служел како инспирација за Платон, иако временската рамка не се совпаѓа.
2. ​Атлантската Теорија (Карибите/Гибралтар): Повеќето ентузијасти веруваат дека треба да се следи Платоновиот опис и да се бараат урнатини на дното на Атлантскиот Океан, близу Гибралтар, Азорите или Канарските Острови.
3. ​Андалузија, Шпанија: Некои модерни истражувачи сугерираат дека Атлантида била лоцирана во близина на јужна Шпанија, потопена во калливите рамнини на Националниот парк Доњана.
   

Атлантската Теорија – Длабоко во Океанот

​Додека научниците често ја поврзуваат Атлантида со Минојската култура (Санторини), најромантичната и најпостојана теорија е дека градот навистина лежи на дното на Атлантскиот Океан. Оваа теорија директно се држи до Платоновиот опис за локацијата: „надвор од Столбовите на Херкул“ (Гибралтарскиот Проток).

​1. Теоријата на Игнатиус Донели (Ignatius Donnelly)

​Најголем поттик на ова верување дал американскиот конгресмен и писател Игнатиус Донели со неговата книга „Атлантида: Претпотопниот Свет“ (1882). Донели тврдел дека Атлантида не била само измислица, туку вистински континент, кој служел како „мајка цивилизација“ за сите подоцнежни култури.

• ​Клучна поента: Тој укажува на сличностите меѓу архитектурата и митологијата на старите Египќани, Маите, Ацтеките и другите цивилизации од двете страни на Атлантикот како доказ дека сите потекнуваат од заеднички пра-извор – Атлантида.
•  Неговата работа буквално го „воскресна“ интересот за Атлантида во модерното време и го инспирираше движењето што верува во нејзиното физичко постоење.

​2. Потенцијални Локации во Атлантикот

​Трагачите по Атлантида и денес ги фокусираат своите истражувања на неколку области во Атлантскиот Океан, за кои се верува дека географски и геолошки се совпаѓаат со Платоновите описи:

• ​Азорите и Канарските Острови (Macaronesia): Овие вулкански острови се остатоци од голем подводен планински венец. Некои веруваат дека тие се највисоките точки од некогаш големиот континент или архипелаг – Атлантида.
• ​Подводни формации кај Бахамите (Бимини Роуд): Во 1968 година, во близина на островот Бимини (Бахами), откриена е долга, праволиниска формација од камени блокови. Ентузијастите веднаш ја прогласија за „Бимини Роуд“ – остаток од атлантски ѕид или пат. Сепак, научниците речиси едногласно ја објаснуваат како природна геолошка формација (пластови од карпи наречени бичини).
• ​Подводни градови кај Куба: Во 2001 година, тим истражувачи објавија дека со сонар пронашле структури на дното на океанот во близина на западна Куба кои личат на градски структури. Сепасијата за ова откритие е сè уште отворена, иако нема конечни докази за вештачко потекло.
  
  
  

​3. Геолошките Пречки (Зошто Науката Се Сомнева)

​И покрај целата фасцинација, геологијата поставува големи пречки за Атлантската теорија:

• ​Тектонски Плочи: Модерната наука за тектонските плочи објаснува дека Атлантскиот Океан се проширува. Не постои механизам со кој цел континент или голем остров би можел „само да потоне“ вертикално за еден ден и ноќ, без да остави големи траги од геолошки потреси и збрчкана кора.
• ​Длабочина: Ако Атлантида се наоѓала во централниот Атлантик, таа би била на длабочина од 3.000 до 6.000 метри. На оваа длабочина е речиси невозможно да се најдат остатоци од цивилизација, а притисокот е преголем за некогаш да била населена.

​Атлантската теорија е онаа што ја одржува легендата жива. Таа го поставува прашањето: Дали најголемата човечка трагедија е навистина скриена во најдлабоките делови на нашиот свет? Иако цврстите докази сè уште недостасуваат, потрагата по вистината во Атлантикот продолжува.

​Денес, повеќето историчари и археолози ја сметаат Атлантида за алегорија – измислена приказна која Платон ја користел за да покаже како изгледа идеалната држава  и како моралното расипување води до нејзин крај.

​Сепак, симболиката на Атлантида останува моќна. Таа нѐ учи на универзална лекција: дека дури и најголемата моќ може да биде збришана за миг. Тоа е првата приказна за изгубените градови – онаа која нѐ потсетува на кревкоста на човековата цивилизација.

​Навистина постоела или не, приказната за Атлантида ја отвора вратата кон светот на заборавените. Следната недела, ќе ја напуштиме митологијата и ќе се упатиме во Италија за да посетиме град кој исчезнал, но чии жители и улици се зачувани токму онакви какви што биле пред 2.000 години...

​Не пропуштајте: Следен на листата е... Помпеја!