Шепот во темнината: Преку Атлантикот
Време: Средината на 18 век.
Место: Под палубата на европски брод кој превезува робови, среде Атлантскиот Океан.
Ликови:
- Касим: Постар човек, поранешен занаетчија, кој се сеќава на својот живот во Африка.
- Амара: Млада жена, полна со тивок гнев и прашања.
Дејството се одвива во тесната, смрдлива и мрачна утроба на бродот, каде што робовите се оковани еден до друг.
Темнината беше толку густа што можеше да се вкуси – топол, влажен воздух измешан со мирис на пот, сол и очај. Бродот „Непокорниот“ се нишаше во постојан, монотон ритам, како лулката на смртта.
Амара, чие тело беше измачено од патувањето, тивко прошепоти.
„Касим... спиеш ли?“
Постариот Касим, врзан за неа со синџир на глуждот, одговори со сув шепот: „Само ако смртта спие, Амара. Инаку, не.“
Амара: „Колку дена, Касим? Колку дена сме под ова дрво?“
Касим: „Не ги бројам веќе деновите. Ги бројам ноќите. Ноќите се единствените моменти кога човекот може да биде сам со својот дух. Веројатно поминаа триесет ноќи. Можеби повеќе.“
Амара: „Кажи ми повторно за татко ти. Како ја знаеше патеката низ пустината? Јас веќе заборавам како изгледа дрво, како звучи смеа.“
Касим дишеше длабоко. За него, спомените беа единствената вода во оваа пустина.
Касим: „Татко ми не гледаше во песокот, Амара. Тој го гледаше небото. Тој велеше: Пустината е како море. Најголемата опасност не е гладот, туку губењето на правецот. Ако знаеш каде е Северницата, никогаш не си изгубен.“
Амара: „А овие белци? Што гледаат тие? Тие ја имаат Северницата, ја имаат картата. И сепак, нѐ водат кон нешто лошо. Зошто? Како е можно да немаат душа?“
На ова прашање, Касим молчеше долго.
Касим: „Тие имаат душа, Амара. Но, нивната душа ја врзале за синџирот на алчноста. Тие не нѐ гледаат како луѓе, туку како товар. Нивната цел не е спасение, туку златото на новата земја. Ние сме само тежина која им носи цена.“
Амара: „Тежина... Ние сме луѓе, Касим! Јас бев невеста, ти беше мајстор, учител! Како можеме да бидеме само товар?“
Касим: „Точно. За нив, ние сме товар. Но, нашата вистинска тежина не е на овој брод. Нашата вистинска тежина е во приказните што ги носиме. Ако ти ја заборавиш смеата, тие победиле. Ако јас заборавам како изгледа јаворовото дрво пред мојата куќа, тие добиле нов роб.“
Касим со тешкотија го помести окованиот зглоб и ја допре нејзината рака.
Касим: „Слушај ме, Амара. Овој брод е најголемата авантура во нашите животи. Не авантура на радост, туку авантура на издржливост. Ние не сме морнари, но ние сме патници. Ние мора да стигнеме до новиот брег со нашите души недопрени.“
Амара: „Но, што ако таму нема надеж? Што ако има само повеќе синџири?“
Касим повлече длабок здив.
Касим: „Ќе има синџири. Секогаш има. Но, нашата слобода не е во тоа да немаме синџири. Нашата слобода е во тоа да знаеме дека тие не можат да ги оковаат нашите спомени. И ние мора да ги учиме нашите деца. Јас ќе те научам за Северницата, ти ќе ме научиш нова песна. Кога ќе го отворат товарот, тие ќе најдат силни раце за работа. Но, кога ќе ни ги отворат главите, ќе најдат цел еден свет што не можат да го купат.“
Одеднаш, бродот силно се затресе, проследено со гласни извици од палубата. Звучеше како некој да паднал.
Амара: „Што беше тоа?“
Касим: „Не знам. Можеби нова бура. Можеби нешто друго. Но, не е важно. Ние сме тука, заедно. Затвори ги очите, Амара. Диши. И сети се на твојата мајка. Како те викаше таа?“
Амара: „Таа ме викаше... „Ѕвездо на мојата ноќ“...“
Касим: „Тоа е твојата Северница. Држи се за неа. Ние ќе го преживееме ова патување. Не како товар, туку како семе што е однесено во нова земја. Семето е силно. Семето се сеќава на својата земја.“
Амара почувствува како синџирот на нејзиниот глужд малку се опушта. Тоа не беше физичко олабавување, туку ментално. Во таа страшна темнина, таа најде мала, но цврста точка на светлина – силата на споменот и пренесувањето на идентитетот.
Во најголемите животни неволји, каде што физичката слобода е одземена, вистинската авантура и отпорот лежат во зачувувањето на внатрешната слобода. Вредноста на човекот не е во неговиот товар или имот, туку во неговите спомени, неговиот дух и способноста да ја пренесе културата и надежта на идните генерации. Сѐ додека се сеќаваш кој си, никој не може вистински да те зароби.
0 Comments:
Post a Comment