 |
| Мудрецот и трговецот |
Во еден богат град, близу до брегот на Белото Море (Егејот), живеел трговецот Костадин (Коста). Неговото богатство било легендарно – имал бродови кои тргувале сѐ до Солун и Виена, и магацини полни со најскапи стоки. Но Коста никогаш не бил задоволен. Секогаш бил намрштен, загрижен и оптоварен со брзање.
Во пазувите на планината Баба (Пелистер), во мала куќичка близу до некој манастир, живеел еден старец-мудрец, по име Спиро. Спиро немал ништо освен една икона и една книга. Луѓето од Битолско го почитувале поради неговата мирна насмевка и необјаснивото спокојство кое зрачело од него.
Еден ден, Коста тргнал на пат за Битола, но го искористил да го посети Спиро. Ноќта пред тоа, му изгореле дел од конаците во Варош и го изгуби разумот од грижи.
Коста, во својата скапана кадифена облека, влегол во скромната куќичка на Спиро, која мирисала на борови иглички и темјан. Го нашол Спиро како седи на дрвена клупа, мирно пиејќи чај од нане.
Коста (со лутина и нервоза): „Старецу, прекини со тие мудрости! Целиот тој твој мир е затоа што немаш ништо за да се грижиш. Јас имам пет чифлици и сто кеси со дукати! Моето богатство е како жеден вол – постојано бара храна и ме исцрпува! Како се стекнува спокојство во животот на човек со големи обврски?“
Спиро (со нежен глас): „Драг Коста, ти си добар човек, но ти не си богат. Ти си само чувар на тие дукати и чифлици. Тие не се твои; ти си само одговорен за нив додека си жив. И додека мислиш дека ти си господар на парите, ти си всушност роб на грижата да не ги изгубиш. А тоа е тешко ропство.“
Спиро се насмевнал и ставил три грсти земја пред Коста.
Спиро: „Ќе ти дадам задача, трговецу. Замисли дека секоја грст е дел од твојот живот.
- Во првиот грст стави го целото твое материјално богатство: вредноста на бродовите, златото и земјата.
- Во вториот грст стави ги сите твои обврски и грижи што ги имаш за тоа богатство: стравот од арамии, стравот од лош род, непроспиените ноќи.
- Во третиот грст стави ги твоето здравје, твојот лесен сон и твојата насмевка која ја немаш видено со години.“
Спиро (продолжува): „Кажи ми, Коста, кој грст тежи најмногу?“
Коста ги погледнал трите грсти земја. Првата била со голема вредност, но втората, иако само земја, била исполнета со тежок, невидлив товар на страв и анксиозност.
Коста: „Вториот грст. Таа со грижите. Таа е најтешка за носење.“
Спиро: „Така е. А сега, кој грст, ако ја изгубиш, најмногу ќе те боли?“
Коста почувствувал како му се стега срцето на помислата да ги изгуби здравјето и спокојството.
Коста: „Третиот грст – спокојниот сон. Без него, сѐ друго не вреди ништо.“
Спиро го зел вториот грст (грижите) и нежно ја истресол во воздухот.
Спиро: „Намали го товарот во втората грст, Коста. Тоа е сѐ што можеш да направиш. Кога ќе ја прифатиш вистината дека сѐ на овој свет е дар и може да биде одземено, тогаш твојата душа ќе се ослободи. Вистинското богатство е во спокојниот ум. Тоа богатство никој не може да ти го украде, ниту да ти го изгори во пожар.“
Костадин си заминал од планината Баба со поинаков товар во душата. Почнал да се занимава со трговијата со помалку страв и да дава дел од богатството за обнова на изгорените куќи. Постепено, неговото лице го добило оној лек за душата што го видел кај мудрецот Спиро – мирниот сјај на човекот кој нашол задоволство во она што го има.
Најскапоценото богатство во животот не е она што се наоѓа во сандакот, туку спокојството кое живее во тебе, и кое ти овозможува мирно да спиеш, без разлика на бурите.
Comments