Од Кралскиот Слог до одржлив туризам: Еволуцијата на Дубровник, 2017 - Денес
Дубровник, „Бисерот на Јадранот“, е град кој веќе со векови го плени светот. Опкружен со величествени средновековни ѕидини, неговиот историски центар, впишан на листата на светско наследство на УНЕСКО, е ризница на богато културно и архитектонско наследство. Камени улици, барокни цркви и тврдини сведочат за славната историја на некогашната Дубровничка Република. Сепак, неговата светска слава, особено откако стана иконична локација за снимање на фиктивниот „Кралски Слог“ во серијата „Игра на тронови“ (Game of Thrones), донесе не само просперитет, туку и значителни предизвици.
2017: Кулминација на притисокот и воведување на мерките
Текстот од 2017 година јасно ја опишува критичната точка: неконтролираниот раст на туристичкиот проток, кулминирајќи со над 10.300 посетители во еден ден во август, го загрозуваше самиот статус на светско наследство на УНЕСКО.
- Проблемот: Прекумерниот туризам, особено од крузери, ставаше огромен притисок врз кревката инфраструктура на Стариот град и квалитетот на животот на локалните жители. УНЕСКО предупреди дека ѕидините можат да издржат до 8.000 посетители дневно.
- Решението (тогаш планирано): Локалните власти, предводени од градоначалникот Мато Франковиќ, презедоа решителен чекор. Тие одлучија да постават двојно построго ограничување од препораките на УНЕСКО – максимум 4.000 туристи дневно во Стариот град, со можност за затворање на портите и забрана за запирање на бродови. Целта беше јасна: жртвување на краткорочниот приход за долгорочна одржливост.
2024: Сегашната состојба и имплементација на „Respect the City“
Оттогаш, Дубровник стана светски пример за управување со прекумерен туризам. Иако популарноста на градот е и понатаму екстремно висока—соодносот туристи наспроти локални жители во 2023 година беше највисок во Европа (27.4:1), а туризмот во 2024 година продолжува да бележи рекорди во однос на ноќевања—градот ги имплементираше своите стратегиски планови.
- Проектот „Respect the City“: Иницијативата на градот, лансирана за решавање на проблемите со пренаселеност и одржливост, доби конкретна форма.
- Ограничување на крузери: Најголемата промена се случи во управувањето со туристите од крузерите. Воведени се строги ограничувања, дозволувајќи само два крузера да се закотват истовремено, со максимум 5.000 патници кои можат да се симнат на брегот дневно, со распоред што го дистрибуира протокот во текот на денот. Ова е главната алатка за контрола на дневните посетители во историското јадро.
- Дигитални системи и капи: Воведен е онлајн систем за резервации за главните атракции, како што се градските ѕидини, со поставување на капи за посетители за да се спречат редици и преоптовареност.
- „Игра на тронови“ – Трајна популарност: Иако серијата заврши, нејзиното влијание е трајно. Филмскиот туризам сè уште е еден од најголемите генератори на приходи, со бројни тури посветени на „Кралскиот Слог“. Се проценува дека влијанието од серијата ќе трае барем до 2030-те, што ја нагласува потребата за постојано управување со овој сегмент на туризмот.
- Проширување на сезоната: За да се намали притисокот во шпицот, градот работи на проширување на туристичката сезона преку целата година, со зголемување на зимските летови и промоција на настани вон сезона.
Заклучок:
Ограничувањето од 4.000 посетители дневно во 2017 година беше повеќе цел отколку моментално постигната реалност. Денес, иако бројот на туристички ноќевања расте, Дубровник активно управува со дневниот проток на посетители во Стариот град преку строги ограничувања на крузерите и дигитална контрола.
Градот го препозна приматот на квалитетот пред квантитетот и се позиционира како модел за одржлив туризам, борејќи се да го зачува своето бесценето наследство додека останува една од најпосакуваните дестинации во светот. Како што рече градоначалникот во 2017 година, долгорочните придобивки од зачувувањето на градот се далеку поголеми од привремената загуба на приходи.
Comments