Кумранските ракописи: Како Свитоците од Мртвото Море го револуционизираа проучувањето на Стариот Завет

Кумранските ракописи: Како Свитоците од Мртвото Море го револуционизираа проучувањето на Стариот Завет

​

​Пред откривањето на Кумранските ракописи (Свитоците од Мртвото Море) во средината на 20-от век, проучувањето на текстот на Стариот Завет се базираше главно на средновековни ракописи. Откритието во Кумран го прошири нашето знаење за библискиот текст во периодот на Вториот храм, давајќи невиден увид во неговиот развој.

​Класификација на библиските текстови од Кумран:

​Научниците ги класифицираат пронајдените библиски текстови (кои не вклучуваат апокрифи) во неколку групи, врз основа на нивната сличност со подоцнежните традиции:

1. ​Текстови сродни на Септуагинтата (5% од ракописите):
   • ​Оваа мала група на текстови покажува блиска сличност со грчкиот превод на Стариот Завет (Септуагинта), особено во уредувањето на стиховите.
   • ​Тие се сметаат за блиски до хебрејскиот извор кој се користел за создавање на Септуагинтата. Сепак, тие значително се разликуваат едни од други, што сугерира дека не формираат една единствена, цврста група.
2. ​Палестинско потекло и Апокрифи:
   • ​Во Кумран се пронајдени и голем број старозаветни апокрифи (текстови кои не се вклучени во главниот библиски канон).
   • ​Овие вклучуваат дела како што се Книгата на Енох, Книгата Битие, Сирах на хебрејски и Апокрифи на Мојсеј, кои го потврдуваат палестинското потекло на овие дела.
3. ​Останати текстови:
   • ​Значаен дел од ракописите не покажува блиска сличност со ниту една од подоцна стандардизираните текстуални традиции (како Масоретскиот текст или Септуагинтата), што ја докажува текстуалната плуралност во тој период.

​Значењето на пронајдокот:

​Кумранските свитоци покажаа дека во периодот на Вториот храм (од 516 п.н.е. до 70 н.е.) не постоел еден единствен, унифициран библиски текст. Наместо тоа, во употреба биле различни верзии на библиските книги, со што се потврди постоењето на различни текстуални варијанти кои претходно беа познати само преку индиректни преводи.

​Со ова, проучувањето на библискиот текст доби многу побогата и покомплексна димензија, овозможувајќи подлабоко разбирање на историјата на Стариот Завет

Овде можете да се запознаете со дел од овие ракописи.

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More

Кои преработени намирници е добро да ги ограничиме за подобро здравје?

Кои преработени намирници е добро да ги ограничиме за подобро здравје?

​Водени од желбата за долг и здрав живот, неопходно е внимателно да ги бираме намирниците кои ги купуваме. Иако многу производи на пазарот изгледаат атрактивно, високо преработената храна може да содржи адитиви, вишок сол, нездрави масти и намалена нутритивна вредност. Фокусирањето на свежа, цела храна е најдобриот пат.

​Еве три групи на преработени производи каде што е потребна внимателност:

​1. Паштети и месни намази од индустриско производство

​Многу индустриски паштети се направени со цел да се минимизираат трошоците. Ова често значи употреба на најнеефикасните парчиња месо, кожи и сврзно ткиво, а некогаш и само околу 30% месна содржина. Поголемиот дел од производот го сочинуваат:

• ​Вода, маснотии и скроб (за густина).
• ​Високи количини на сол и засилувачи на вкус.
• ​Емулгатори, конзерванси и стабилизатори.

​Препорака: Ако сакате да консумирате паштета, најдобрата опција е да ја подготвите сами со свежи состојки и квалитетно месо. На тој начин, имате целосна контрола врз составот и нутритивниот квалитет.

​2. Индустриски маргарин и транс-масти

​Маргаринот се добива од растително масло преку процес наречен хидрогенизација (зацврстување). Иако современите маргарини често имаат помалку транс-масти отколку порано, процесот на хидрогенизација може да создаде транс-масни киселини кои се поврзуваат со зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања.

​Исто така, интензивната термичка обработка на растителните масла може да го намали нивниот витамински и антиоксидативен потенцијал.

​Поздрава алтернатива: Заменете го маргаринот со маслиново масло или авокадо за ладни намази. За готвење, користете путер (во умерени количини) или стабилни масти како свинска маст (сало) или кокосово масло.

​3. Виршли и месни преработки со низок квалитет

​Виршлите, како и многу други евтини преработени месни производи, често се прават од машински одвоено месо и остатоци (кожа, жили, делови од црева) кои се мелат до непрепознавање. За да се постигне вкус, текстура и боја, се додаваат:

• ​Многу сол и зачини.
• ​Полнила како соја и скроб.
• ​Конзерванси (најчесто нитрити, кои треба да се избегнуваат или ограничат).
• ​Бои (како екстракт од пиперка).

​Препорака: Ограничете ја консумацијата на виршли и заменете ги со квалитетни, домашни колбаси или свежо месо, каде што составот е целосно познат и контролиран.

​Заклучок: Наместо целосно да се потпирате на индустријата, свртете се кон цела, непреработена храна и подготвувајте ги оброците сами за да обезбедите највисок нутритивен квалитет.

                     

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More

Дедо Иљо Малешевски: Војводата кој го обедини македонскиот отпор со балканските војни

Дедо Иљо Малешевски: Војводата кој го обедини македонскиот отпор со балканските војни

​

​Илија Марков, познат како Дедо Иљо Малешевски или Иљо Војвода (28 мај 1822, Берово – 17 април 1898, Ќустендил), е една од најживописните и најборбени фигури во македонската историја. Неговата дејност го опфаќа ајдутството, учеството во балканските војни и востанијата, со што станал легенда опеана во народните песни.

​1. Ајдутски почетоци и Македонскиот одред

​Кон средината на XIX век, Иљо Марков формирал ајдутска дружина и активно дејствувал во Источна Македонија, главно во неговата родна Малешевија.

​Во летото 1859 година, тој преминал во Србија. Неговиот патриотизам и борбен дух дошле до израз во оружениот судир помеѓу Србија и Османлиската Империја во Белград (5 јуни 1862). Таму, Иљо Војвода предводел 400 македонски доброволци во т.н. Иљова легија или Македонски одред, истакнувајќи се како командант.

​2. Учество во Балканските војни

​Слободарската борба го однела Дедо Иљо на повеќе балкански фронтови:

• ​Српско-турската војна (1876): Учествувал со македонски доброволци во состав на Руско-македонскиот баталјон. Бил тешко ранет и по лекувањето во Србија, заминал во Романија.
• ​Руско-турската војна (1877-1878): Повторно се борел со македонски доброволци за ослободување на Бугарија. Неговата храброст посебно се истакнала во клучните борби на Шипка.

​3. Враќање и Македонското востание

​Веднаш по ослободувањето на Ќустендил, Иљо Војвода со 150 македонски доброволци се одвоил од руската армија за да го продолжи отпорот на својата родна земја.

​Со своја чета, која броела од 200 до 300 востаници, тој учествувал во Македонското востание (1878-1879), познато и како Кресненско-Разловечко востание. Тој бил меѓу главните иницијатори на востаничкиот продор во Пијанец, демонстрирајќи дека неговата крајна цел е ослободувањето на Македонија.

​Наследство:

​Дедо Иљо Малешевски целиот свој живот го посветил на борбата против неправдата и ослободувањето. Неговата постојана присутност во сите големи воени конфликти во регионот, секогаш на чело на македонски доброволци, го претвори во легендарен војвода, чие име и подвизи се опеани во многу македонски народни песни. Починал во Ќустендил во 1898 година.

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More

Легенда од Пелистер: Приказната за детето-змеј и волшебното грабнување

         

   

Легенда од Пелистер: Приказната за детето-змеј и волшебното грабнување

​Раѓањето на крилестиот потомок

​Во старо време, во едно македонско село, се случило чудо: една жена родила дете со крилја. Мајката, водена од љубов, го доела детето четириесет дена. Но, судбината на крилестите суштества не е на земјата. Еден ден, штом му ги извадила пелените, детето ги раширило крилјата, се издигнало од нејзините раце и одлетало. Жената, оставена само со пелените, залудно викала по својот син.

​Детето-змеј летајќи го пронашло својот нов дом високо во планината Пелистер. Се спуштило во длабочините на езерата, каде што се кријат старите змејови и нивните волшебни дворци, и таму го продолжило животот, прифатено од своите митски роднини.

​Змејот си бара невеста

​Поминале години, а змејчето, сега пораснато, посакало да се ожени. Неговите очи се свртеле кон луѓето.

​На еден Велигден, во селото Оптичари (Битолско), среде селото се виело големо празнично оро. Во тој момент, ведрото небо одеднаш поцрнело – се појавиле темни облаци, а од планината завеала силна виулица.

​Ветерот не бил обичен: тој ја кренал од орото најубавата девојка. Селаните, обземени од паника и страв, викале и гледале како силата на природата ја однесува нивната мома.

​Тоа било дело на змејот од Пелистер. Си ја грабнал избраничката и си ја однел во своето мистично царство на планината. Според легендата, токму таму, во скриените замоци под езерата на Пелистер, продолжил животот на змејот и неговата човечка невеста, како дел од вечното македонско митско наследство.

          

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More

Проект за разбирање помеѓу ВМРО и СССР

               Проектот за разбирање помеѓу ВМРО и Советската влада бил донесен во декември 1923 година со што започнал процес на преорентирање(наклонетост)на ВМРО кон Советскиот сојуз, проектот бил потпишан од Тодор Александров.


Проектот се состои од од 5 точки и една преамбула. Во преамбулата е истакната целта на ВМРО - Независна Макеоднија во една балканска федерација.

Во точка бр.1 истакнато е дека ВМРО ќе се бори за создавање на балканска федерација, во точка бр.2 Советскиот сојуз ја признава ВМРО како единствен фактор во македонското револуционерно движење, во точка бр.3 биле регулирани контатктите помеѓу двете страни, во точка бр.4 двете страни се согласиле за преземање на заеднички акции, во точка бр.5 ВМРО се согласува за прифаќање помош од Советскиот сојуз.

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More

Алшар: Рудникот што крие легенда, талиум и геолошко богатство

                 

Алшар: Рудникот што крие легенда, талиум и геолошко богатство

​Рудникот Алшар, лоциран во близина на селото Рожден во Кавадаречко, е еден од најнеобичните и најважните рударски локалитети во светот. Неговата историја е мешавина од антички легенди, османлиски даноци и геохемиски феномени.

​1. Легендата за тајната на фалангата

​Според една популарна легенда, рудникот Алшар ја крие тајната за непобедливоста на фалангата на Александар Македонски. Се верува дека македонската војска го користела минералот аурипигмент (арсенов сулфид, златно-жолт по боја) за премачкување на своите штитови. На сонце, штитовите давале силен блесок, со кој визуелно била дезориентирана и заслепувана противничката војска.

​Иако ова е мит, минерали од Алшар навистина се пронајдени во археолошките остатоци на античкиот град Стоби, што ја потврдува неговата важност уште во античкиот период.

​2. Историја и богатство во Османлискиот период

​Податоци за организирана работа на рудникот постојат уште од 15 и 16 век, каде во документи за селото Рожден се наведува приход од продажба на арсенска руда од Алшар. Поорганизирана експлоатација започнала да се формира околу 1877 година, кога била формирана и рударската населба Мајден. Во тој период, рудникот бил даден под концесија на англиско-француска компанија со седиште во Солун.

​3. Геолошката уникатност и токсичност

​Алшар е светски познат поради својата уникатна геолошка и хемиска структура. Во рудникот се регистрирани десетици видови минерали, од кои седум се ендемични – односно можат да се најдат само во Македонија.

• ​Талиумот – најголемо богатство: Алшар е најбогато и единствено наоѓалиште на талиум во светот. Рудата содржи околу 0,1% талиум, покрај 2% арсен и 2,5% антимон. Талиумот е исклучително редок метал кој се користи во вселенски истражувања и телекомуникациски технологии.
• ​Опасност: Присуството на талиум и арсен го прави рудникот многу токсичен. На само 250 метри од Алшар се наоѓа зелен рид со висока концентрација на талиум, отров кој е опасен дури и за крупен добиток, поради што мештаните го избегнуваат тој дел.

​Алшар е вистински природен лабораториум и еден од најголемите геолошки симболи на Македонија.

   

          

⚔️ Сподели ја оваа објава:

Facebook | Twitter | Telegram | Копирај линк

© Mak Grom — Духот на Македонија

Read More