 |
| Ефектите на лудиот мед |
Ксенофон запишал: "Сите војници кои јаделе мед од саќе, ги изгубиле сетилата, биле затечени со повраќање и прочистување, ниту еден од нив не можел да застане на нозете. Оние што јаделе помалку од медот биле многу пијани, оние кои јадеа многу биле како луди, а некои се чувствувале како пред умирање. Во оваа состојба, големите воини лежеле на теренот, како да биле поразени. Следниот ден, ниту еден од нив не умрел, но ги обновиле нивните сетила. На третиот и четвртиот ден, тие оделе како да зеле магична напивка која ја зголемила нивната сила.
Лудиот мед повторно како оружје – случката од 18 век
Иако „лудиот мед“ за првпат влегол во историјата во 67 п.н.е., кога Хептакомитите со него ја отруле римската војска, неговата „слава“ не застанала таму.
Во 18-тиот век, за време на борбите помеѓу локалните племиња од регионот на Црното Море и непријателските османлиски трупи, истиот метод бил повторно употребен.
Локалните луѓе добро знаеле дека медот од рододендрон, ако се консумира во поголеми количини, предизвикува вртоглавица, халуцинации, повраќање и парализа. Затоа поставиле тегли со мед по патот по кој се движеле непријателите.
Заморените војници, верувајќи дека нашле храна, го изеле – и за кратко време ја изгубиле способноста за борба. Станале лесен плен за заседа.
Европските патописци од тоа време бележат дека ова бил еден од ретките примери кога природата била посилна од оружјето. „Лудиот мед“ им помогнал на слабите да ја надмудрат силата на добро вооружената армија.
Лудиот мед денес
И денес овој мед се собира во Турција, Непал и делови на Кавказ. Се користи во мали количини како традиционален лек, но секогаш со предупредување: дозата е разликата меѓу лек и отров.
Приказната за неговата употреба во античкото време и во 18 век го прави „лудиот мед“ единствен природен феномен што двапати влегол во историјата како биолошко оружје.
Лудиот мед во современиот свет
Иако приказните за римските легионери и војските во 18-тиот век звучат како далечна историја, „лудиот мед“ и денес е присутен.
Во руралните делови на Турција, особено околу регионот на Трабзон и Ризе, постојат пчелари кои собираат токму ваков мед од рододендрони. Таму е познат како „дели бал“ („луд мед“).
Во мали количини, локалното население го користи како природен лек за:
висок крвен притисок,
подобрување на циркулацијата,
намалување на болка во стомак,
па дури и како афродизијак.
Но, туристите кои не ја знаат неговата моќ често стануваат жртви на предозирање. Болниците во регионот бележат случаи на труење со симптоми како: силна вртоглавица, забавен пулс, гадење и губење на свест. Во ретки случаи може да биде и смртоносен.
Дури и во Непал, планинските племиња собираат „луд мед“ од високи карпи каде пчелите градат кошници. Тој мед таму се смета за свето средство и се продава по многу високи цени, како природен стимуланс.
Од отров до деликатес
Така, низ историјата „лудиот мед“ бил:
оружје (67 п.н.е. и 18 век),
лек во традиционалната медицина,
и деликатес кој денес се продава за високи цени на пазарите во Турција и Непал.
Оваа необична супстанца е доказ дека природата може да биде и сојузник и непријател – зависно од тоа како ќе ја употребиме.
Она што го прави овој мед толку посебен, а во исто време и опасен, е неговата хемиска содржина. Главната активна супстанца е грајанотоксин (grayanotoxin) – соединение кое се наоѓа во нектарот на одредени рододендронови растенија. Овој токсин се врзува за натриумовите канали во клеточните мембрани, предизвикувајќи нивна постојана возбуда.
Токму поради ова, по консумација се јавуваат симптоми како:
вртоглавица и гадење,
прекумерно потење,
забавен пулс (брадикардија),
чувство на „опијанетост“ или халуцинации.
Традиционално се користи како лек за:
намалување на крвен притисок
олеснување на болки во стомак
природен афродизијак
Но во поголеми количини предизвикува:
вртоглавица
потење и слабост
повраќање
губење на свест
па дури и смрт
Во Турција и Непал, „лудиот мед“ се продава по висока цена и се смета за деликатес и природен лек – но неговата консумација бара голема претпазливост.
Во мали количини, локалното население го користело како природен лек за хипертензија, болки во желудникот и сексуална моќност, но во поголеми дози може да биде опасен, па дури и смртоносен.
Овој уникатен мед е редок, бидејќи зависи од присуството на специфични видови рододендрони, а денес најчесто се собира во регионот на Црното Море во Турција.
⚔️ Сподели ја оваа објава:
© Mak Grom — Духот на Македонија
Comments